Strategia ochrony pracowników przed hałasem

Państwa członkowskie Unii Europejskiej miały obowiązek wprowadzenia w życie do dnia 15 lutego 2006 r. przepisów wdrażających postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/10/WE z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem).

Hałas jest jednym z czynników szkodliwych i uciążliwych najpowszechniej występujących w środowisku pracy. Szacuje się, że w państwach członkowskich Unii Europejskiej na intensywny hałas działający przez co najmniej 1/4 czasu pracy uskarża się ponad 70 milionów pracowników (blisko 1/3 populacji czynnej zawodowo). Najpoważniejszym i najbardziej znanym skutkiem działania hałasu jest obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego (a w konsekwencji utrata zdolności odbioru i rozumienia mowy, czyli społecznej wydolności słuchu), znajdujący się od lat na czołowym miejscu na liście chorób zawodowych, i będący jedną z głównych przyczyn znacznych kwot (świadczeń i odszkodowań) wypłacanych z tytułu chorób zawodowych we wszystkich państwach członkowskich.

Hałas oddziałuje szkodliwie nie tylko na słuch. Może on powodować skutki fizjologiczne (wpływać na układ nerwowy i układ krążenia), być źródłem stresu zawodowego oraz zaburzeń nerwowych i psychicznych, powodować zmęczenie i rozpraszać uwagę, pogarszać wydajność pracy, utrudniać komunikację słowną i odbiór sygnałów dźwiękowych bezpieczeństwa, zwiększać ryzyko wypadków przy pracy. Hałas powoduje więc poważne skutki społeczne i ekonomiczne.

W artykule omówiono postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/10/WE w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem). Dyrektywa ta z dniem 15 lutego 2006 r. zastępuje dotychczasową dyrektywę hałasową 86/188/EWG.

Zaprezentowano również wymagania polskich przepisów prawnych wdrażających dyrektywę 2003/10/WE. Strategy of protection against noise at work – new European and Polish regulations This paper analyses the provisions of Directive 2003/10/EC of the European Parliament and of the Council on the minimum health and safety requirements regarding the exposure of workers to the risks arising from physical agents (noise), which repeal the noise directive 86/188/EEC with effect from 15 February 2006. Also presented are the provisions of Polish regulations which implement Directive 2003/10/EC.

Ochrona przed skutkami hałasu jest jednym z priorytetów na poziomie europejskim od wczesnego etapu rozwoju strategii bezpieczeństwa i zdrowia w pracy. Już w 1986 r. Rada przyjęła dyrektywę 86/188/EWG dotyczącą ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na hałas w pracy, która już wówczas ustalała wartości graniczne ekspozycji pracowników, jako główne elementy strategii prewencji stosowanej przez pracodawców.